بحران لبنیات در ایران/ قیمت شیر و ماست یک شبه دو برابر شد/ علت چیست؟

به گزارش خبر فردا، افزایش عجیب قیمت لبنیات باعث به هم ریختن بازار شده است. بررسی بازار لبنیات در روز شنبه 22 آذر 1404 نشان می دهد که برخی کالاهای لبنی در طول یک هفته افزایش قیمت دو برابری داشته اند. برای مثال، ماست سون کوچک که تا هفته پیش 52 هزار تومان بود حالا با نرخ 84 هزار تومان به فروش می رسد. همچنین، شیر پرچرب و کم چرب نیز افزایش قیمت بی سابقه ای داشته اند. در مهم ترین نمونه، قیمت شیر خام، از ۲۳ هزار تومان به ۳۵ هزار تومان از درب دامداری رسید که افزایش قیمت 52 درصدی را به ثبت رساند.

بررسی بازار لبنیات نشان می دهد که در روز 22 آذر ماه 1404، ماست هم زده پرچرب با نرخ ۲۱۶ هزارتومان، ماست پرچرب دبه ‌ای با قیمت ۱۴۵ هزارتومان، شیر بطری پرچرب با نرخ ۶۲ تا ۷۵ هزارتومان، شیر بطری کم چرب با قیمت ۵۰ تا ۶۰ هزارتومان، پنیر سفید ۴۰۰ گرمی با بهای ۸۲ هزارتومان و کره حیوانی ۱۰۰ گرمی با قیمت ۷۷ هزارتومان به خریداران فروخته شدند.

این افزایش قیمت همزمان شده با کاهش برخی لبنیات در بازار. در برخی مغازه ها کره حیوانی پیدا نمی شود و برخی مغازه داران معتقدند کره مجددا مانند طلا شده است.

علل و نتایج بحران لبنیات

بحران لبنیات بازی امروز و دیروز نیست. بررسی ها نشان می دهد که این افزایش قیمت ها یک سال است که به ثبت رسیده است. قیمت شیرخام نسبت به اسفندماه ۱۴۰۳ تاکنون ۱۲۰ درصد افزایش داشته و به تبع آن قیمت محصولات ۶۰ تا ۸۰ درصد افزایش قیمت داشته است. بسیاری معتقدند تعطیلی کارخانه ها سبب این افزایش قیمت بوده اما برخی نیز بی مدیریتی و مافیا را سبب این آشفته بازار می دانند. برخی دیگر نیز معتقدند افزایش قیمت علوفه و عدم تخصیص به ‌موقع ارز ۲۸هزار و۵۰۰ تومانی برای واردات نهاده‌های دامی و مراجعه دامداران به بازار آزاد علوفه سبب این افزایش قیمت ها شده است.

هرچه هست، بازار بی نظم لبنیات سبب آسیب دیدن سفره مردم و سلامتشان شده است. رئیس هیئت مدیره اتحادیه تعاونی‌های فرآورده‌های لبنی کشور می گوید: سرانه مصرف لبنیات در میانگین جهانی برابر با۱۸۰ کیلو در سال است اما سرانه مصرف لبنیات در ایران به ۵۰ کیلو رسیده‌است (اینجا بخوانید). در عین حال، وزارت بهداشت و رسانه ‌های تخصصی حوزه سلامت می ‌گویند ایرانی‌ ها اکنون حدود ۹۰ کیلوگرم کمتر از سرانه جهانی لبنیات مصرف می ‌کنند؛ شکافی که به ‌طور مستقیم با سلامت استخوان، پوکی استخوان در سال ‌های آینده و هزینه‌های درمانی گره می‌ خورد.

واکنش مردم به افزایش قیمت لبنیات

اما مردم چه می گویند؟ بررسی بازار در روز شنبه نشان می دهد که مردم نسبت به افزایش قیمت لبنیات خشمگین هستند. یکی از شهروندان این مساله را به بازار پرتنش آجیل و میوه در شب یلدا پیوند زده و به خبرنگار خبرفردا  می گوید: «شب یلدایمان که از آجیل و میوه خالی شده و پول برای خرید پسته و تخمه نداریم. حالا هم سفره صبحانه مان از پنیر و کره و شیر خالی شده است.»

یکی دیگر از شهروندان که پیرمرد حدودا 70 ساله ای است، می گوید: «مدتها است که دیگر نمی توانم شیر بخرم؛ با این که درد استخوان دارم و شیر برایم خوب است. حالا نگرانم که دیگر همان نان و پنیر ساده را هم نتوانم بخرم.»

یکی از فروشندگان مواد غذایی در رابطه با افزایش قیمت کالاهای لبنی در روزها و هفته های اخیر می گوید: «خود ما نیز دچار تعجب شده ایم و نمی توانیم جواب مشتری ها را بدهیم. هر روز یک قیمت در بازار دیده می شود. ما حتی نمی توانیم یک قیمت ثابت به مشتری بدهیم و باید پشت کالا را نگاه کنیم تا قیمت جدید را بدانیم. چون قیمت ها دائما در حال تغییر و افزایش هستند.»