تحول ارتش ایران در عصر شاه عباس صفوی

شاه عباس اول در حالی به قدرت رسید که ایران درگیر اختلافات شدید قزلباش‎ها بود. دربار و ارتش تبدیل به گوشت قربانی حرص و طمع سی و دو طایفه یا «اویماق» قزلباش شده بود؛ سی و دو اویماقی که خود با هم اختلاف داشته و به دو جناح اویماق‌های چپ و اویماق‌های راست تقسیم می‌شدند.

تا پیش از شاه عباس، صفویه ارتش دائمی نداشت و سربازانش را از اویماق‌ها و قزلباش‌ها می‌گرفت. 

شاه عباس برای فرار از این وضعیت تلاش کرد مسیر شاه طهماسب را ادامه دهد. او به جای تمرکز بر قزلباش‌ها به تقلید از عثمانی، یک ارتش دائمی ۴۰ هزار نفری به وجود آورد و نام این ارتش دائمی را «شاهسون» گذاشت.

شاه عباس با کمک این ارتش توانست از زیر یوغ قزلباش‌ها خارج شده و با خیال آسوده به سرکوب دشمنان بپردازد. او سپس قزلباش‌ها را به سرحدات فرستاد و با خیال آسوده توانست ارتش خود را نوسازی کند. 

شاه عباس همزمان طرح دیگر شاه طهماسب یعنی نوسازی تسلیحات نظامی را دنبال کرد اما بر خلاف شاه طهماسب صفوی از پرتغالی‌ها کمک نگرفت. شاه عباس با کمک برادران شرلی توانست توپ و تفنگ بسازد. نتیجۀ انقلاب تسلیحاتی ارتش ایران در عصر شاه عباس، ایجاد هنگ ۱۲ هزار نفری تفنگچی و ایجاد هنگ توپخانه بود.

شاه عباس با کمک ارتش جدید خود در مدتی کوتاه توانست ازبک‌ها، پرتغالی‌ها و عثمانی را شکست دهد.