سد مقاومت دلار شکسته شد/ خیز ارز به سمت ۱۵۰ هزار تومان

 فنر قیمت دلار در رفته است. در حالیکه جمعه قیمت دلار از ۱۲۱ هزار تومان عبور کرد، شنبه نیز از ۱۲۲ هزار تومان عبور کرد و در مقاطعی از روز به ۱۲۶ هزار تومان رسید. برخی کارشناسان معتقدند با این شرایط، ممکن است قیمت دلار تا پایان هفته از ۱۳۰ هزار تومان عبور کرده و حتی در مدت کوتاهی به ۱۵۰ هزار تومان برسد.

وضعیت دلار سبب ناامیدی بسیاری از کارشناسان اقتصادی، اعضای اقتصادی دولت و مردم شده است. دلار در شرایط جنگی (جنگ تحمیلی 12 روزه) توانست جلوی هجوم قیمتی ایستاده و نرخ ارز را در کانال ۷۰ الی۸۰ هزار تومان نگه دارد. در آن زمان بسیاری امیدوار بودند که قیمت دلار بالاخره مهار شود. اما این مقاومت کوتاه‌مدت بود و سد مقاومتی ارز پس از جنگ نه یک‌ بار بلکه چند بار شکسته شد. حالا نیز به کانال ۱۳۰ هزار تومان نزدیک می شود.

چرا فنر دلار در رفت؟

در وضعیت فعلی دلار و ارز، هم عوامل سیاسی موثرند و هم عوامل اقتصادی. در بعد سیاسی، باید گفت که منطقه در موقعیت لرزان و بی ثباتی است. اخبار زیادی در رابطه با جنگ قریب‌الوقوع اسرائیل و حزب ‌الله منتشر شده و همزمان، اخباری از سرایت این جنگ به عراق شنیده می شود (اینجا بخوانید). همچنین، در این روزها و هفته ها، شایعاتی در رابطه با حمله پیش‌دستانه ایران به اراضی اشغالی شنیده شده (اینجا بخوانید) که این اخبار و شایعات نیز می توانند بر وضعیت آشوبناک و نگران کننده دلار و ارز تأثیرگذار باشند.

اما تنها مسائل سیاسی نیستند که بر وضعیت دلار تاثیرگذار بوده اند. وضعیت دلار و ارز در روزهای اخیر هم از بحران های سیاسی تاثیر گرفته و هم معلول مستقیم وضعیت اقتصادی کشور است. دولت در ماه ها و حتی سال‌های اخیر صرفا با سیاست تزریق ارز به بازار یا پول‌پاشی توانسته برای مدت کوتاهی از فوران یا انفجار قیمتی جلوگیری کند اما این سیاست صرفا مسکنی کوتاه‌مدت و موقتی بوده است و در بلندمدت بدتر به بازار دلار و ارز آسیب وارد کرده است.

در این وضعیت، تصمیمات دولت نیز وضعیت را بدتر کرده و آنطور که برخی رسانه ها نوشته اند بازار ارز را به آتش کشیده است. بر اساس گزارشی که اخیرا تسنیم نوشته، تصمیم دولت برای مجاز کردن واردات کالاهای اساسی از استان‌های مرزی بدون انتقال ارز، به‌جای آنکه عاملی برای تسهیل واردات باشد، به معنای باز کردن یک کانال تازه برای جهش تقاضای دلاری در بازاری بوده است؛ بازاری که همین حالا هم توان پاسخ‌گویی به تقاضای موجود را ندارد. طبق گزارش تسنیم، بانک مرکزی در جلسات داخلی‌ اش به ‌صراحت گفته حجم معاملات آزاد آن ‌قدر محدود است که ورود حتی 20 تا 30 میلیون دلار تقاضای جدید قادر است تعادل شکننده بازار را برهم بزند، چه برسد به تقاضای ماهانه 100 تا 150 میلیون دلاری واردات کالاهای اساسی.

دلایل دیگر انفجار دلار در بازار

اما به جز موارد فوق، می توان به دلایل دیگری نیز برای تبیین افزایش یا جهش قیمت ارز اشاره کرد. برای مثال، «نقدینگی سرگردان» از جمله علل افزایش قیمت دلار به حساب می آید. سال گذشته بانک مرکزی با هدف کنترل تقاضا، اقدام به پیش‌فروش سکه با نرخ ‌های جذاب کرد و با حدود 20 درصد تخفیف نسبت به بازار آنها را عرضه نمود که این امر باعث شد بخش زیادی از نقدینگی افراد و خریداران به جای ورود به کف بازار، برای خرید این سکه ‌ها صرف شود. اما در سال جاری و باوجود بالاتربودن سطح انتظارات و ریسک‌های سیاسی، بانک مرکزی با هدف کسب درآمد و فروش به نرخ‌ بالا، از دادن تخفیف‌ های جذاب در پیش فروش ها خوددداری کرد و تنها 4 درصد تخفیف داد و بدین ترتیب بسیاری از متقاضیان موفق به خرید سکه نشدند و همین مساله سبب وارد شدن شوک به بازارهای مختلف شد.

همچنین، طبق برخی گزارش ها، افزایش اخبار اقتصادی منفی در روزهای اخیر بر وضعیت دلار تاثیرگذار بوده‌اند. اعلام سه خبر منفی اقتصادی در چند روز گذشته یعنی سه نرخی شدن بنزین، احتمال حذف ارز ترجیحی و بازگشت تورم به کانال  40درصد باعث ایجاد یاس و ناامیدی در بازار شده و این مساله می تواند بر دلار تاثیرگذار بوده باشد چرا که قطعا جو روانی و انتظار و چشم‌انداز بازار از آینده بر نرخ ارز تأثیرگذار خواهد بود.