آیا جان رئیس‌جمهور ونزوئلا در خطر است؟

کمتر از یک سال قبل دولت ونزوئلا اعلام کرد که قصد دارد روابط خود را با ایالات متحده بهبود ببخشد. این کشور اما حالا تهدید کرده که قصد دارد کابوس آمریکایی‌ها شود. در هفته‌های گذشته دولت دونالد ترامپ که نیکولاس مادورو رئیس‌جمهور ونزوئلا به آن امید بسته بود، به بهانه مقابله با کارتل‌های موادمخدر و گروه‌های تروریستی، دستور مقابله نظامی با آنها را صادر و سپس ناوهای آمریکایی را راهی آب‌های کارائیب کرد. فرمانی که ترامپ صادر کرده به ایالات متحده مجوز حضور نظامی در یک سرزمین یا آب‌های آن را می‌دهد. این یکی از جدی‌ترین اقدامات واشنگتن علیه ونزوئلا است که تهدیدی جدی برای دولت مادورو به حساب می‌آید.

جنگ جدیدی در راه است؟

برای پاسخ به این پرسش که آیا باید منتظر یک جنگ تازه، این بار در آمریکای جنوبی باشیم یا نه، باید بیشتر صبر کنیم. به‌نظر می‌رسد حتی در واشنگتن و در میان اطرافیان ترامپ هم کمتر کسی می‌داند که چرا او ناگهان تصمیم گرفته چند زیردریایی و چهار هزار نیروی نظامی را راهی ساحل ونزوئلا کند. واضح است که دولت آمریکا با حضور مادورو در قدرت که جایزه ۵۰ میلیون دلاری برای بازداشتش صادر کرده، موافق نیست. حتی دولت بایدن هم از حضور چپ‌ها در قدرت در ونزوئلا راضی نبود. اما لشکرکشی به سواحل ونزوئلا به بهانه مبارزه با تروریسم و کارتل‌های موادمخدر، نشان می‌دهد که ترامپ به عنوان کسی که خود را لایق دریافت جایزه صلح نوبل می‌داند، از بروز یک جنگ تازه در ساحل غربی ابایی ندارد.

طبق آخرین خبرها دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا دستور داده هفت جنگنده دریایی حامل چهار هزار و ۵۰۰ نیرو عازم سواحل ونزویلا شوند. در واقع سه ناوشکن موشک‌دار هدایت‌شونده و حداقل یک زیردریایی تهاجمی در این برنامه راهی شده‌اند تا پیام واشنگتن را به گوش مادورو که این روزها دست به برپایی رزمایش‌های نظامی برای مقابله با آمریکا می‌زند، برساند. نشنال اینترست در مورد ناوهایی که راهی آب‌های کارائیب شده‌اند نوشته است: ارتش آمریکا نیروها و تجهیزات گسترده‌ای را به منطقه تحت فرماندهی «ساوث‌کام» اعزام کرده است. علاوه بر هواپیماهای گشت دریایی P-8، هزاران تفنگدار دریایی و ناو آبی-خاکی «یو.اس.اس ایوو جیما»، سه ناوشکن «یواس‌اس گروولی»، «یواس‌اس جیسون دانام» و «یواس‌اس سمپسون» نیز راهی سواحل ونزوئلا شده‌اند.

به گزارش نشنال اینترست، این ناوشکن‌ها نه تنها برای رهگیری قاچاقچیان، بلکه برای ایفای نقش بازدارنده در برابر هرگونه واکنش احتمالی ارتش ونزوئلا مستقر شده‌اند. ناوشکن‌های کلاس آرلی برک، ستون فقرات نیروی دریایی آمریکا محسوب می‌شوند. این شناورها که از سال ۱۹۹۱ وارد خدمت شده‌اند، قادرند طیف گسترده‌ای از مأموریت‌های دریایی را پوشش دهند: از جنگ ضدسطحی و ضدزیردریایی گرفته تا دفاع موشکی بالستیک. سامانه رزمی «ایجیس» با رادار قدرتمند AN/SPY-1D(V) به این ناوها امکان می‌دهد صدها هدف را در فاصله بیش از ۳۰۰ کیلومتری رهگیری و هم‌زمان درگیر شوند. تسلیحات آنها نیز شامل موشک‌های تاماهاوک با برد هزار مایل، توپ ۵ اینچی، سامانه فالانکس و تجهیزات جنگ الکترونیک پیشرفته است.

واکنش ونزوئلا چیست؟

دلسی رودریگز معاون رئیس جمهور ونزوئلا به آمریکا هشدار داد که هر گونه تهاجم نظامی به این کشور آمریکای لاتین با مقاومت شدید مواجه خواهد شد. 

رودریگز روز جمعه گذشته تهدید مکرد: کسانی که به تهاجم نظامی به ونزوئلا فکر می‌کنند باید بدانند که این اقدام برای آنها بسیار بد خواهد شد و ما کابوس آنها خواهیم شد. جنگ‌طلبان آمریکا آرام باشید. معاون رئیس جمهور ونزوئلا تصریح کرد: فاشیست‌ها در راستای اقدامات آمریکا قصد دارند بر منابع ثروت ونزوئلا مسلط شوند. آنچه واضح است اینکه ونزوئلا در شرایط فعلی خود را از تک و تا نینداخته است. روز سه شنبه هفته قبل  ولادیمیر پادرینو وزیر دفاع این کشور، از استقرار چشم‌گیر پهپادها و گشت‌های دریایی در امتداد سواحل کارائیب خبر داده بود. همچنین شخص مادورو آخر هفته گذشته با شرکت در یک رزمایش نظامی و در شرایطی که لباس رزم به تن کرده بود گفت که بیش از هر زمان دیگری آماده از حاکمیت کشور است. این رزمایش که تصاویر آن به صورت گسترده پخش و با وسواس انتخاب شده بود، شامل رژه‌ها، آموزش تیراندازی و حملات شبیه‌سازی شده به اهداف می‌شد.

دولت ونزوئلا همچنین شکایتی رسمی به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، ارائه داده و آمریکا را به نقض منشور سازمان ملل متهم کرده است و تلاش دارد تا موضوع را از منظر دیپلماتیک پیش ببرد. آمریکایی‌ها مادورو را متهم می‌کنند که رهبری کارتل خورشیدها را برعهده دارد. این کارتل دو دهه است که در قاچاق موادمخدر دست دارد و از سوی آمریکا تروریستی شناخته می‌شود. رئیس‌جمهور چپ‌گرای کلمبیا که همسو با مادورو است در مورد این اتهامات نوشته است: کارتل دلسولس وجود ندارد؛ این بهانه خیالی راست افراطی برای سرنگونی دولت‌هایی است که از آنها اطاعت نمی‌کنند.

مادورو و دولتش حمایت از کارتل‌های موادمخدر را به شدت رد کرده و می‌گویند به صورت مداوم در حال مقابله با قاچاق در مرزهای خود هستند. شخص مادورو معتقد است که ایالات متحده اقدامات اخیر را با هدف تغییر در مهندسی سیاسی در ونزوئلا انجام داده است. بر اساس اعتراف کارولین ویت سخنگوی کاخ سفید،‌ معتقد است که ایالات متحده مادورو را رئیس فراری یک کارتل مواد مخدر» می‌داند و نه رئیس‌جمهور مشروع ونزوئلا.

پشت پرده چه خبر است؟

برخی معتقدند که آمریکا در پشت پرده به دنبال نفت ونزوئلاست. در واقع چپ‌گرایان آمریکای لاتین اغلب اتفاقات اخیر را با همین رویکرد بررسی می‌کنند. از آنجایی که ونزوئلا کشوری است که بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را دارد این ایده چندان غیرمنطقی محسوب نمی‌شود. ترامپ در ماه‌های نخست کار خود اجازه داد توافق پمپاژ نفت میان ونزوئلا و شرکت شورون از سر گرفته شود. اما همزمان مارکو روبیو وزیرخارجه آمریکا دست از ستیز خود با مادورو برنداشت. او که ریشه‌های کوبایی دارد، فردی تعیین کننده در تصمیمات ترامپ در خصوص کشورهایی چون ونزوئلا محسوب می‌شود. برخی ناظران معتقدند او یکی از کسانی است که به تنش‌ها میان کاراکاس و واشنگتن دامن زده است.

برای آمریکایی‌ها مطلوب‌تر است که مادورو بالاخره خود را تسلیم کرده و قدرت را در ونزوئلا رها کند. آنها حتی امید بسته‌اند که شاید نظامیان و ناراضی‌های اطراف مادورو او را به خاطر جایزه ۵۰ میلیون دلاری تحویل دهند. اما به‌نظر می‌رسد با وجود همه بحران‌های اقتصادی و سیاسی هولناکی که در ونزوئلا در جریان است، این گزینه‌ها فعلا راه به جایی نبرند. دونالد ترامپ، مادورو را شخصی تروریست خوانده و برخی معتقدند حتی ممکن است قتل رییس جمهور ونزوئلا پرونده‌ای باز روی میز رئیس‌جمهور آمریکا باشد.