ماجرا چیست؟
زنی که محبوبتر از پادشاه است و میتواند سلطنت را نجات دهد/ پرنسس آیکو کیست؟
یک دختر جوان با خندهای دلنشین محبوبیتی به اندازه تمام جمعیت ژاپن برای خود دست و پا کرده است. به باور مردم ژاپن او میتواند فقط با یک کار نظام پادشاهی ۱۵۰۰ ساله ژاپن را نجات دهد، اینکه جای پدر امپراتورش بر تخت سلطنت بنشیند!
پرنسس محبوب ژاپن، آیکو، اغلب مانند یک ستاره پاپ مورد تشویق قرار میگیرد. در جریان سفر او به ناگاساکی همراه با امپراتور و امپراتریس ماساکو، صدای فریاد نام آیکو از سوی مردم در کنار خیابانها، تشویقهایی را که برای والدینش بود تحتالشعاع قرار داد.
خلاصه این گزارش را در ویدئوی زیر ببینید:
آیکو که همین هفته ۲۴ ساله شد، هوادارانی دارد که خواستار تغییر قانون جانشینی فقطمردانه ژاپن هستند؛ قانونی که مانع از آن میشود تنها فرزند امپراتور به تاج و تخت برسد.
همراه با ناامیدی از توقف بحثها درباره اصلاح قوانین جانشینی، نوعی احساس فوریت نیز وجود دارد. پادشاهی ژاپن در آستانه انقراض است: تنها وارث واجد شرایط از نسل جوان، خواهرزاده نوجوان پادشاه است.
کارشناسان میگویند ممنوعیت جانشینی زنان باید پیش از نابودی خاندان سلطنتی لغو شود، اما قانونگذاران محافظهکار، از جمله نخستوزیر سانائه تاکائیچی، با این تغییر مخالفاند!
محبوبیت آیکو و افزایش درخواستها برای یک ملکه زن
آیکو از سال ۲۰۲۱، زمانی که بهعنوان یکی از اعضای بزرگسال خاندان سلطنتی وارد عرصه عمومی شد، تحسین مردم را جلب کرد؛ زیرا او باهوش، دوستانه، مهربان و شوخطبع به نظر میرسید.
حمایت از آیکو برای تبدیل شدن به فرمانروای آینده پس از نخستین سفر رسمی انفرادی او به لائوس در نوامبر افزایش یافت؛ جایی که او نماینده امپراتور بود. در این سفر ششروزه، با مقامهای ارشد لائوسی دیدار کرد، به مکانهای فرهنگی و تاریخی رفت و با مردم محلی گفتگو داشت.
اوایل امسال، آیکو همراه با والدینش به ناگاساکی و اوکیناوا رفت. او راه پدرش را دنبال کرده است که اهمیت زیادی برای انتقال میراث فاجعه جنگ جهانی دوم به نسلهای جوان قائل است.
ستسوکو ماتسئو، بازمانده ۸۲ ساله بمباران اتمی، در پارک صلح ناگاساکی گفت: «همیشه آرزو داشتم پرنسس آیکو تاجگذاری کند. همه چیزش را دوست دارم، مخصوصاً لبخند آرامبخشش.»
ماری مائهیرا، کارمند ۵۸ ساله، که در ناگاساکی برای دیدن آیکو آمده بود، گفت: «او را در حال بزرگ شدن دیدهایم و حالا میخواهیم ببینیم که به سلطنت میرسد.»
محبوبیت آیکو باعث شده برخی مردم فشار بیشتری بر قانونگذاران برای تغییر قانون وارد کنند. کارتونیست یوشینوری کوبایاشی کتابهای مصور در حمایت از جانشینی آیکو منتشر کرده که هوادارانش برای جلب نظر نمایندگان پارلمان برای آنها میفرستند. عدهای دیگر کانالهای یوتیوب ایجاد کرده و بروشورهایی برای اطلاعرسانی پخش میکنند.
ایکوکو یامازاکی، ۶۲ ساله، در شبکههای اجتماعی از جانشینی «نخستین فرزند امپراتور بدون توجه به جنسیت» حمایت میکند. او میگوید نبود آیکو بهعنوان جانشین و اصرار بر مردسالاری سبب نابودی پادشاهی خواهد شد.
او گفت: «قانون جانشینی بازتابدهنده ذهنیت ژاپن درباره جنسیت است. فکر میکنم یک فرمانروای زن میتواند وضعیت زنان ژاپن را بهطور چشمگیری بهبود دهد.»
پرورش و زندگی آیکو
پرنسس محبوب در ۱ دسامبر ۲۰۰۱ متولد شد. پس از تولد او، مادرش (ماساکو، دیپلمات آموزشدیده در هاروارد) بهدلیل فشارها و انتقادها بابت «به دنیا نیاوردن وارث پسر» دچار مشکلات روانی شد که هنوز در حال بهبودی است.
آیکو از کودکی باهوش بود و بهعنوان طرفدار سومو، نام کامل کشتیگیران را حفظ میکرد. اما مشکلاتی نیز داشت: در دوران ابتدایی مدتی به دلیل زورگویی همکلاسیها مدرسه نرفت. در نوجوانی بسیار لاغر دیده میشد و یک ماه از مدرسه غیبت کرد.
در سال ۲۰۲۴، او از دانشگاه گاکوشوئین (جایی که پدرش و بسیاری از اعضای خاندان سلطنتی درس خواندهاند) فارغالتحصیل شد. از آن زمان در مراسم رسمی و وظایف دربار شرکت میکند و همزمان در انجمن صلیب سرخ کار میکند. آخر هفتهها همراه والدینش پیادهروی میکند و با کارکنان دربار والیبال، تنیس و بدمینتون بازی میکند.
قانون خاندان امپراتوری مصوب ۱۹۴۷ تنها جانشینی از «خط پدر» را مجاز میداند و زنان خاندان سلطنتی را پس از ازدواج با افراد غیرسلطنتی از خاندان اخراج میکند.
خاندان سلطنتی هماکنون تنها ۱۶ عضو دارد؛ در حالی که سه دهه پیش ۳۰ عضو داشت. تمام آنها بزرگسال هستند. ناروتهیتو (امپراتور فعلی) فقط دو وارث مرد بالقوه از نسل جوانتر دارد: برادر ۶۰ سالهاش، ولیعهد آکیشینو، و پسر ۱۹ ساله او، شاهزاده هیساهیتو. شاهزاده هیتاچی، برادر ۹۰ ساله امپراتور سابق آکیهیتو نیز سومین نفر در صف است.
آکیشینو با اشاره به کاهش جمعیت خاندان سلطنتی گفت: «در این نظام، کاری از دست ما برنمیآید. تنها کاری که میتوانیم انجام دهیم کاهش وظایف رسمی است.» او سال گذشته تأکید کرد که اعضای خاندان سلطنتی «انسان» هستند و این بحثها بر زندگیشان اثر میگذارد.
آیکو نیز گفته بود از کاهش جمعیت خاندان آگاه است اما درباره نظام جانشینی نمیتواند نظر بدهد. او گفت: «در این شرایط، امیدوارم با اخلاص وظایفم را انجام دهم و به امپراتور و امپراتریس و دیگر اعضای خاندان کمک کنم.»
کمبود جانشین مرد نگرانی جدی برای پادشاهی است که برخی تاریخدانان قدمت آن را ۱۵۰۰ سال میدانند. این شرایط بازتابی از مسئله بزرگتر ژاپن (جمعیت پیر و رو به کاهش) نیز هست.
پروفسور هیدهیا کووانیشی مورخ میگوید «اوضاع اکنون کاملاً بحرانی است.» آینده پادشاهی اکنون تنها به هیساهیتو و توانایی همسر آیندهاش در به دنیا آوردن یک پسر بستگی دارد. او پرسید: «چه کسی حاضر است با او ازدواج کند؟ اگر کسی این کار را بکند، باید تحت فشار عظیمی برای به دنیا آوردن وارث مرد زندگی کند.»
رئیس سابق آژانس امور خاندان امپراتوری نیز نوشت: «سؤال اصلی این نیست که جانشین زن باشد یا مرد؛ سؤال این است که چگونه پادشاهی را نجات دهیم.»
قانون فقطمردانه ژاپن یک سنت دیرینه نیست
گرچه پادشاهی ژاپن غالباً مردانه بوده، اما هشت فرمانروای زن نیز وجود داشته است. آخرین آنها، گوساکوراماچی، بین سالهای ۱۷۶۲ تا ۱۷۷۰ حکومت کرد.
قانون جانشینی فقطمردانه در سال ۱۸۸۹ تصویب شد و سپس در قانون خاندان امپراتوری ۱۹۴۷ نیز تکرار شد. کارشناسان میگویند که این نظام تنها به کمک «همسران فرعی» کار میکرد؛ زنانی که تا حدود صد سال پیش نیمی از امپراتوران را به دنیا آوردند. در سال ۲۰۰۵، دولت پیشنهاد جانشینی زنان را مطرح کرد، اما با تولد هیساهیتو، ملیگرایان این طرح را کنار گذاشتند.
جستوجوی بینتیجه برای وارث مرد
در سال ۲۰۲۲، یک کمیته محافظهکار توصیه کرد که جانشینی فقطمردانه ادامه یابد، اما زنان خاندان سلطنتی پس از ازدواج همچنان عضو خاندان باقی بمانند و وظایف رسمی را ادامه دهند. همچنین پیشنهاد شد که از نوادگان مرد شاخههای منقرضشده خاندان برای ادامه خط پدری استفاده شود؛ پیشنهادی که بسیاری آن را غیرواقعی میدانند.
کمیته حقوق زنان سازمان ملل سال گذشته از ژاپن خواست اجازه جانشینی زنان را بدهد و گفت مخالفت با آن مانعی برای برابری جنسیتی است. ژاپن این اظهارات را «تأسفبار» و «نامناسب» خواند و گفت جانشینی مسئله «هویت بنیادین ملی» است. پروفسور کووانیشی گفت: «اگرچه صریح گفته نمیشود، اما موضع آنها آشکارا نشاندهنده برتریدادن به مردان است. این تصویر جامعه ایدهآل آنهاست.»
نظر شما