همه چیز درباره یکی از مهم ترین سامانه های پدافندی ایران

به تازگی تصاویری از مانوور انهدام یک پهپاد انتحاری توسط سامانه پدافندی ۹ دی در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. این تصاویر که از یک رسانه منتسب به نیروی هوافضای سپاه پاسداران پخش شده، حاکی از توانایی درگیری این سامانه با اهداف کوچک است که در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند. این سامانه می‌تواند برای مقابله با پهپادها و برخی ریزپرنده‌ها به خصوص در ماموریت‌های حفاظ از اماکن حساس استفاده شود.

پدافند چالاک

۹ دی را می‌توان نمونه کوچک‌تر سامانه سوم خرداد دانست. تصاویر موجود نشان می‌دهد که هر دوی این سامانه‌ها بر یک خودروی ۶ چرخ نصب شده‌اند. رادار، پست فرماندهی و آتشبار این سامانه همگی روی همین خودرو سوار هستند که قابلیت عملیاتی و استقرار آن در مناطق خاص را بالا می‌برد. گفته می‌شود که سامانه ۹ دی ۵ خدمه دارد و برای درگیری با اهداف نزدیک در ارتفاع پایین ساخته شده است. سیستم ۹ دی کاملاً خودمختار است و نیازی به پشتیبانی ندارد. این خودرو از چهار چک هیدرولیک برای حفظ تعادل هنگام شلیک استفاده می‌کند.

سامانه پدافندی سوم خرداد

در تصاویر موجود از این سامانه، دو نسخه با ۶ و ۸ موشک دیده می‌شود که به صورت گرم شلیک می‌شوند. به این صورت که موشک درون محفظه (باتری) شلیک می‌شود و با شلیک گاز به صورت سرد از محفظه فاصله نمی‌گیرد که چند متر بعد موتور آن روشن شود. موشک‌های ۹ دی از سامانه سوم خرداد کوچکتر هستند و برد کمتری دارند. موشک سبک این سامانه (با برد ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر بر اساس اطلاعات منابع مختلف) در خط دید رادار به وسیله امواج رادیویی هدایت می‌شود و از چاشنی انفجار مجاورتی لیزری نیز برخوردار است. در صورتی که موشک از نزدیکی هدف عبور کند، با قطع امواج لیزر موشک منفجر شده و هدف را با ترکش منهدم می‌کند.

پوشش راداری

رادار سامانه ۹ دی در بخش جلوی خودرو نصب شده و منابع می‌گویند که دقیقاً مشابه رادار آرایه فازی سامانه سوم خرداد است. راداری که بر اساس گزارش‌های منابع نظامی تا شعاع ۱۲۰ کیلومتری را پوشش می‌دهد و در برد ۶۰ تا ۸۰ کیلومتری با هدف درگیر می‌شود. با توجه به این که سامانه ۹ دی برای درگیری با اهداف کوچک و در ارتفاع پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد، به طور طبیعی هر چه اهداف کوچک‌تر باشد، درگیری نزدیک‌تر می‌شود. این رادار به علت قابلیت گردش روی خودرو، سرعت عمل بالایی دارد. در کنار این سیستم همچنین می‌توان از سامانه راداری مستقل نیز استفاده کرد.

سامانه‌ای بر پایه پدافند روسی  

۹ دی بر پایه سامانه سوم خرداد و سامانه سوم خرداد بر پایه سامانه پدافندی رعد ساخته شده است. سامانه رعد نیز بر پایه سیستم پدافند هوایی بوک روسی ساخته شد. بوک، یکی از سامانه‌های خودکششی میان‌برد پدافندی است که از سال ۱۹۸۰ وارد خدمت شد و همچنان فعال است. این سامانه در دوران اتحاد جماهیر شوروی ساخته شد و توسعه آن در فدراسیون روسیه نیز ادامه پیدا کرد. این سامانه که برای درگیری با اهداف نزدیک و ارتفاع پایین ساخته شده، همچنان به طور گسترده در ارتش روسیه استفاده می‌شود. الجزایر، ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، قبرس، مصر، گرجستان، کره شمالی، پاکستان از جمله دیگر کشورهایی هستند که این سامانه را در اختیار دارند. سامانه‌ای که در ایران برای الگوبرداری استفاده شده، بوک ام ۲ ای، یکی از نسخه‌های صادراتی سامانه پدافندی بوک است. بوک به زبان روسی، یعنی درخت راش.

سامانه پدافند هوایی Buk m2e